Putopisi II

Dok je prvi tom Putopisa posvećen Evropi, Sredozemlju i Severnoj Africi, Putopisi II Stanislava Krakova objedinjuju novu geografsku celinu – Kraljevinu Jugoslaviju, u čijem se centru nalazi južna Srbija (Kosovo, Metohija i Makedonija) kao putopiščeva opsesivna tema i predmet njegovih čestih hodočašća. Prvi deo ove knjige sadrži svih dvadeset devet tekstova iz jedine putopisne knjige koju je Krakov objavio za života (Kroz Južnu Srbiju, u izdanju lista „Vreme”, 1926), kao i kratak predgovor Ivanke Ivančić Krakov, piščeve supruge, iz iste knjige. Ovde je pridodato i sedamnaest putopisa koje Krakov nije uvrstio u svoju knjigu, ali koji tematski pripadaju ovom krugu. Drugi deo ove knjige sadrži reportaže i putopise iz drugih krajeva današnje Srbije i tadašnje Kraljevine, uključujući i jednu od Krakovljevih najdužih reportaža („Preko Visokih Dečana i Lovćena u Primorje”, 1926), nastalu tokom putovanja kraljevskog para od Metohije, preko Crne Gore i Boke Kotorske, sve do Dalmacije. Takođe, ovde su priključena i „Dva zapisa o Beogradu”, pronađena u rukopisnoj ostavštini Stanislava Krakova, koja se čuva u Arhivu Jugoslavije. Odatle je preuzet i završni tekst predavanja „Zvona sa Oplenca”, iz marta 1936. godine. Tekst je pretrpeo minimalne intervencije ne bi li se specifičan autorov stil verno preneo današnjem čitaocu. Krakov se još jednom potvrđuje kao vrstan srpski putopisac, čija su dela dugo bila krajnje nepravedno zapostavljena. Mirko Demić