Ovaj rad, iako je po svome sadržaju i metodologiji istorijski, ne pojavljuje se kao proizvod istorijske radoznalosti. U epohi u kojoj se jedinstvo Crkve sve više shvata kao epicentar bogoslovskog istraživanja, doprinos našega bogoslovlja ne nameće se samo kao zahtev nauke, već i kao osnovna obaveza prema Crkvi.
Međutim, da bi odgovorilo tome zahtevu i da bi ispunilo svoju dužnost, naše bogoslovlje nije više u mogućnosti da pribegava vlastitim pisanim izvorima ispovednog karaktera. Postepeno napuštanje veroispovednog načina razmišljanja kod prošlih generacija i priznavanje potrebe kao što je ona da naše bogoslovlje ne predstavlja izraz neke ispovesti, već izraz samo jedne, svete, katoličanske i apostolske Crkve, usmerava njegovo kretanje ka izvorima drevne nepodeljene Crkve koja je, pored razdora i sukoba koji su je mnogo puta potresali, uvek dobro znala šta znači saborna svest Crkve. To naročito važi za istraživanje jedinstva Crkve koje ima za cilj da našem razdeljenom hrišćanskom svetu podari onu ispovednu nit koja će mu pomoći da, kroz razne raskole, ponovo pronađe i ostvari svoje jedinstvo.
To okretanje ka izvorima drevne nepodeljene Crkve moguće je, za one koji potiču iz pravoslavnog Predanja, na bezbedan način ostvariti kroz izučavanje liturgijskog života naše Crkve. Tvrdnja koja je kao prekor upućivana protiv naše Crkve, da je ona vekovima bila „zajednica bogosluženja“, danas se pokazuje kao najbolje jemstvo za siguran pristup do svesti drevne Crkve. Jer liturgijski život naše Crkve, koji karakteriše čuvanje ustrojstva i koji ima predanjski karakter, nije podlegao opterećenju kasnijih spoljašnjih elemenata, odgovarajući uvek, unutar savremenog i promenjivog sveta, jednoj, svetoj, katoličanskoj i apostolskoj Crkvi svake epohe koja je bogoslužila u jednom telu.
U okvirima tih opštih pravaca, a osnažena preporodom biblijskih, svetootačkih i liturgijskih istraživanja koja cvetaju u naše vreme, napisana je i ova studija. He doprinoseći svrsishodnosti veroispovedne prirode, njen pisac je pošao od temeljne važnosti Evharistije i Episkopa za jedinstvo Crkve, onako kako se one naročito opažaju u svesti Pravoslavne Crkve. Jer suvišno je naglašavati da je u celokupnom hrišćanskom svetu samo Pravoslavlje u središtu svoje svesti zadržalo mesto Evharistije i Episkopa. Α ako je to i zaboravljeno od strane pojedinih pravoslavnih bogoslova, ostalo je, ipak, sačuvano u svesti pravoslavnog pobožnog naroda, koji „Crkvu“, u njenom konkretnom obliku, poistovećuje sa hramom gde se savršava Evharistija, i sa svodovima gde, kao što je primetio jedan poznati vizantolog naših dana, „celina (arhitekture i živopisa) predstavlja samo Carstvo Božije, čija „država“ sadržana u mikrokosmosu jeste Crkva sa zajednicom svetih kao podanicima Hrista Svedržitelja“. To živo i mističko izobražavanje „zajednice svetih“, odnosno tela Crkve, u evharistijskom bogosluženju, gde na „mestu Božijem“, po svetome Ignjatiju, dominira Episkopski tron, otkriva „evharistiju koja je pod episkopom“ kao živi simvol i stvarni izraz jedinstva Crkve. Ova studija, koja je krenula od tih pretpostavki, ima za cilj da pod svetlost svesti drevne Crkve iznese
celokupan odnos koji povezuje jedinstvo Crkve sa Evharistijom i Episkopom. Da li je, naime, takva veza postojala u prvobitnoj Crkvi i do koje tačke je ona dosezala? Da li je takva veza imala odlučujući značaj u formiranju prvobitne katoličanske Crkve, i kakav konkretan uticaj je ona imala na svest te Crkve ο vlastitom jedinstvu? To cy bila temeljna pitanja pred kojima se našla ova studija. Sasvim je jasno da se ta pitanja odnose samo na jednu stranu veoma široke teme ο jedinstvu Crkve, a to treba ovde naglasiti, da se ne bi dalo povoda da se ova studija pogrešno shvati kao „jednostrana“ u svome stavu prema jedinstvu Crkve. Ali mnogi aspekti te široke teme ostaju, naravno, nepokriveni ovom studijom i očekuju svoje istraživanje. Prihvatanje te činjenice, ipak, ne lišava njenoga pisca uverenja da, barem za njega, koji se kreće i diše unutar atmosfere Pravoslavlja, nije bilo moguće drugačije, nego dati apsolutnu prednost ovoj strani teme…
