Car ili upravitelj

Vizantija u XV veku olako se shvata kao anahroni zaostatak antičkog vaseljenskog carstva, čija su jedina dostignuća doprinos helenske književnosti razvijanju ideja humanizma i renesanse i očuvanje pravoslavlja od uticaja katolicizma. U studiji Car ili upravitelj grčka istoričarka Tonja Kjusopulu odbacuje ovakvo stanovište i nastoji da pokaže da je mala utvrđena enklava u srcu Osmanske imperije, koja je preostala od nekadašnjeg velikog i moćnog vizantijskog carstva, po uzoru na italijanski model prihvatila socijalnu strukturu i političku ideologiju sekularne države-grada, u nadi da će tako osigurati svoj opstanak. U skladu s tim carstvo poslednjih Paleologa predstavljeno je u potpuno drugačijem svetlu od onoga na koje smo navikli kada je o ovoj temi reč.